Quy trình khép kín, bảo đảm an toàn và khai thác hiệu quả giá trị tài liệu 🏛️
🏛️Để đảm bảo tuân thủ đúng quy định
pháp luật hiện hành
CÔNG TÁC VĂN THƯ – LƯU TRỮ TRONG CƠ QUAN NHÀ NƯỚC: BẢO ĐẢM KHOA HỌC, PHÁP LÝ VÀ HIỆN ĐẠI HÓA QUẢN LÝ
Trong mọi cơ quan, tổ chức, từ trung ương đến cơ sở, công tác văn thư – lưu trữ là một bộ phận nghiệp vụ có tính hệ thống và nền tảng, trực tiếp ảnh hưởng đến chất lượng quản lý, điều hành, kiểm tra, thanh tra và hoạch định chính sách.
Nghị định 30/2020/NĐ-CP định nghĩa công tác văn thư là toàn bộ hoạt động thu nhận, xử lý, phát hành và quản lý văn bản. Trong khi đó, Luật Lưu trữ 2024 xác định rõ rằng tài liệu lưu trữ là “chứng cứ pháp lý và lịch sử” có giá trị vĩnh viễn hoặc lâu dài.
Bước 01: Tiếp nhận văn bản đến, đăng ký sổ hoặc phần mềm quản lý
Bước 02: Phân phối cho lãnh đạo, chuyển đúng phòng xử lý
Bước 03: Soạn thảo, trình ký văn bản đi (đảm bảo thể thức chuẩn)
Bước 04: Ký số / ký tay, ban hành văn bản đi, lưu vào hồ sơ công việc
Bước 05: Lập hồ sơ công việc, đánh số và giao nộp về lưu trữ nội bộ
Mỗi hồ sơ phải đảm bảo:
Tính hoàn chỉnh (đầy đủ văn bản liên quan đến một vụ việc)
Tính nhất quán (không trộn lẫn nhiều vụ việc)
Thời điểm lập: Trong hoặc ngay sau quá trình xử lý công việc.
Công thức xác định thời hạn bảo quản:
Dựa vào danh mục của bộ/ngành ban hành (VD: Thông tư 02/2025/TT-BNNMT)
Đối chiếu nội dung – mục đích – giá trị pháp lý.
Thực hiện định kỳ cuối năm hoặc theo quý, có biên bản giao nhận.
Hồ sơ sau khi nhận sẽ được sắp xếp, số hóa, dán nhãn, lập mục lục, bảo quản tại kho.
Hệ thống pháp luật liên quan đến văn thư – lưu trữ hiện nay gồm:
Điều 3: Bổ sung khái niệm “tài liệu lưu trữ điện tử” và “lưu trữ số”.
Điều 12 – Điều 14: Quy định về việc chuyển giao tài liệu điện tử vào lưu trữ lịch sử.
Điều 19: Đặt ra yêu cầu cơ quan nhà nước phải xây dựng kho lưu trữ chuyên dụng và kho lưu trữ điện tử.
Điều 8–10: Quy trình xử lý văn bản đến – đi (đăng ký, phân phối, giải quyết, lập hồ sơ).
Điều 23–25: Lập hồ sơ công việc đúng nguyên tắc “một vụ việc – một hồ sơ”.
Điều 28: Văn bản phải được trình bày theo mẫu quy chuẩn thống nhất (Khổ A4, cỡ chữ 13, font Times New Roman...).
Ban hành danh mục thời hạn bảo quản tài liệu hành chính ngành NN&PTNT, chia thành 19 nhóm hồ sơ chính.
Ví dụ:
Nhóm 1: Hồ sơ xây dựng chương trình, kế hoạch phát triển ngành → Bảo quản vĩnh viễn.
Nhóm 6: Hồ sơ thanh tra, kiểm tra định kỳ → Bảo quản 10 năm.
Nhóm 16: Hồ sơ chi trả hỗ trợ một lần → Bảo quản 5 năm.
Mỗi hồ sơ đều được mã hóa, phân loại rõ ràng, giúp xác định giá trị tài liệu một cách khoa học và khách quan, hạn chế tùy tiện hoặc giữ quá mức.
Đề ra mục tiêu: 100% tài liệu có giá trị lưu trữ được số hóa vào năm 2030.
Hướng tới xây dựng trung tâm lưu trữ số quốc gia và kết nối đồng bộ giữa các bộ, ngành, địa phương.
Lập hồ sơ công việc còn hình thức, văn bản rời rạc, trộn lẫn.
Thiếu phân loại khoa học, dẫn đến giao nộp lưu trữ khó khăn.
Hồ sơ quan trọng như biển đảo, đất đai, ngân sách, kiểm toán... chưa được số hóa đầy đủ.
Kho lưu trữ tạm bợ, không đạt chuẩn PCCC, nhiệt độ, độ ẩm.
Cán bộ văn thư – lưu trữ thường là kiêm nhiệm, thiếu đào tạo chuyên sâu.
Công tác kiểm tra, đánh giá chưa thường xuyên.
Chưa có cơ chế đầu tư ổn định cho kho lưu trữ chuyên dụng.
Các bộ, ngành cần ban hành đầy đủ danh mục thời hạn bảo quản hồ sơ.
Ban hành quy chế nội bộ về lập hồ sơ – giao nộp – số hóa tài liệu.
Tổ chức các lớp bồi dưỡng nghiệp vụ chuyên sâu về lưu trữ hiện đại, số hóa.
Khuyến khích cán bộ đạt chứng chỉ hành nghề lưu trữ theo Luật Lưu trữ 2024.
Ứng dụng phần mềm E-Office, Docman, D-Office, V-Contract, V-Storage...
Tích hợp quy trình lập hồ sơ điện tử, lưu trữ số và ký số.
Đầu tư kho chuyên dụng: diện tích phù hợp, có hệ thống PCCC, chống ẩm mốc.
Xây dựng trung tâm lưu trữ điện tử cấp ngành / cấp tỉnh.
Công tác văn thư – lưu trữ trong giai đoạn hiện nay cần được nhìn nhận đúng tầm:
✅ Vừa là nghiệp vụ hành chính thiết yếu,
✅ Vừa là yếu tố pháp lý quan trọng bảo vệ quyền và lợi ích của cơ quan, tổ chức,
✅ Vừa là “dữ liệu đầu vào” cho xây dựng chính phủ số, xã hội số.
Việc thực hiện đầy đủ, đúng quy trình và cập nhật kịp thời các quy định mới là chìa khóa để ngành lưu trữ đồng hành hiệu quả với tiến trình cải cách, phát triển và hội nhập.
📎 Tài liệu đính kèm (nếu có):
Danh mục 19 nhóm hồ sơ kèm thời hạn bảo quản (PDF/Excel)
Infographic: Quy trình lập hồ sơ và giao nộp lưu trữ
File mẫu: Biên bản giao nộp – Sổ đăng ký văn bản – Bảng thống kê hồ sơ